Ο Νίκανδρος ο Κολοφώνιος, ποιητής και γιατρός του 2ου αιώνα π.Χ., υποστηρίζει ότι ο οίνος πήρε το όνομά του από τον Οινέα, βασιλιά των Καλυδώνων, ο οποίος ήταν ο πρώτος που εξέθλιψε το χυμό των σταφυλιών σε κοίλα αγγεία. Ο πατέρας της λαογραφίας Εκαταίος ο Μιλήσιος προσθέτει ότι οι «παλαιοί Έλληνες αποκαλούσαν τα αμπέλια Οίνας». Ο μεγάλος Πλάτωνας συσχετίζει τη λέξη με την οίηση (φαντασία, έπαρση), υποδηλώνοντας ουσιαστικά ότι η πόση του κρασιού εντείνει αυτά τα χαρακτηριστικά στο νου του ανθρώπου. Πάντως, ο Όμηρος χρησιμοποιεί τη λέξη οίνος σε συνδυασμό με την όνηση (ωφέλεια).
Ο Αθήναιος γράφει τον 3ο αιώνα μ.Χ. ότι υπάρχουν τρία είδη κρασιών: το λευκό, το κιτρινωπό (υπόξανθο) και το μαύρο (κόκκινο). Το λευκό είναι το ελαφρύτερο και έχει διουρητικές, θερμαντικές και χωνευτικές ιδιότητες. Φέρνει ωστόσο «καπνούς στο κεφάλι επειδή εξατμίζονται τα στοιχεία του». Το μαύρο στιφό κρασί είναι θρεπτικότατο και στυπτικό, ενώ το υπόγλυκο προσβάλλει λιγότερο το κεφάλι, υποστηρίζει ο συγγραφέας των Δειπνοσοφιστών.
Οι αρχαίοι Έλληνες γενικά διαχώριζαν τον οίνο από το κρασί. Ο οίνος πίνονταν άκρατος και το κρασί κεκραμένο (διαλυμένο με νερό). Συνήθως, όμως, νέρωναν το κρασί με θαλάσσιο νερό, επειδή, όπως ισχυρίζεται ο Αθήναιος, με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η μέθη και διευκολύνεται η πέψη με την πρόκληση αερίων. ‘Ετσι, η παρότρυνση «βάλε λίγο νερό στο κρασί σου» δεν αναφέρεται μόνο στο θυμικό αλλά κυρίως στη σωματική μας κατάσταση.
Για τους γιατρούς του 4ου αιώνα π.Χ. Διοκλή και Πραξαγόρα, το γλυκό κρασί παραμένει περισσότερο «στα υποχόνδρια» και επισπεύδει την έκκριση σάλιου. Κατά την αρχαιότητα ήταν ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι το κρασί βοηθά στη χώνεψη. Πράγματι, οι ερευνητές του West Virginia University αποφάνθηκαν το 1995 ότι τόσο το λευκό όσο και το κόκκινο κρασί εξουδετερώνουν κάποιους τύπους βακτηρίων που μπορούν να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση, διάρροια και άλλες ενοχλήσεις που σχετίζονται με τη διατροφή.
«Οίνος ευφραίνει καρδίαν» λέει η λαϊκή σοφία και το Harvard Medical School επιβεβαιώνει αυτή την άποψη. Έχοντας μελετήσει τις σχετικές έρευνες των τελευταίων δέκα ετών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μέτρια κατανάλωση κρασιού μειώνει κατά 20 έως 40% την πιθανότητα προσβολής από στεφανιαία νόσο, επειδή αυξάνει τα επίπεδα της HDL (καλή χοληστερίνη) και ταυτόχρονα μειώνει την LDL (κακή χοληστερίνη).
